«Έχω πληροφορηθεί ότι στο πλαίσιο της διαδικασίας αξιολόγησης των Διαγωνισμών Συγγραφής Ραδιοφωνικού Θεατρικού Έργου και Κυπριώτικου Σκετς που προκηρύσσει κάθε χρόνο το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου (PΙΚ) ενδεχομένως να τίθενται εν αμφιβόλω οι αρχές της αξιοκρατίας και της διαφάνειας.

Μελετώντας τα αποτελέσματα κατά τα έτη 2018-2021, διαπιστώνεται ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο εναλλαγής ατόμων σε ό,τι αφορά τους νικητές και τους κριτές των διαγωνισμών (βλ. παράρτημα).

Όπως έχω πληροφορηθεί, στην εκάστοτε τετραμελή κριτική επιτροπή που διορίζεται για να αξιολογήσει τα υποβληθέντα έργα συμμετέχει πάντοτε ένα μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ένωσης Θεατρικών Συγγραφέων Κύπρου (ΕΘΣΚ). Ταυτόχρονα, στους εν λόγω διαγωνισμούς λαμβάνουν μέρος ως διαγωνιζόμενοι άλλα ενεργά μέλη του ίδιου διοικητικού συμβουλίου της ΕΘΣΚ.

Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι κατά το έτος 2020 το πρώτο και το δεύτερο βραβείο στον Διαγωνισμό Συγγραφής Ραδιοφωνικού Θεατρικού Έργου απέσπασαν η υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων και ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΘΣΚ, αντίστοιχα, ενώ το τρίτο βραβείο στον αντίστοιχο Διαγωνισμό Συγγραφής Κυπριώτικου Σκετς απέσπασε και πάλι ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΘΣΚ.

Από το 2018 μέχρι το 2021 το όνομα του νυν προέδρου του διοικητικού συμβουλίου της ΕΘΣΚ εναλλάσσεται μεταξύ νικητών και κριτών, ενώ το ίδιο ισχύει από το 2019 μέχρι το 2021 και για τη νυν ταμία της ΕΘΣΚ. Οι ανησυχίες για αναξιοκρατική διαδικασία εντείνονται, εάν ληφθεί υπόψη και ο αριθμός συμμετοχών στους Διαγωνισμούς κάθε χρόνο.

Παρακαλώ τον αρμόδιο υπουργό να πληροφορήσει τη Βουλή των Αντιπροσώπων:

1. εάν τα εν λόγω περιστατικά είναι εις γνώσιν του και

2. πώς διασφαλίζεται το αδιάβλητο της διαδικασίας.»

Σημείωση: Τα επισυνημμένα έγγραφα έχουν καταχωρισθεί στο Αρχείο της Βουλής. Αντίγραφό τους στάλθηκε στον αρμόδιο υπουργό.

Απάντηση 23.06.012.01.148

Απάντηση ημερομηνίας 18 Φεβρουαρίου 2022 του Υπουργού Εσωτερικών κ. Νίκου Νουρή στην ερώτηση με αρ. 23.06.012.01.148, ημερομηνίας 27 Δεκεμβρίου 2021, της βουλευτού εκλογικής περιφέρειας Λευκωσίας κ. Αλεξάνδρας Ατταλίδου

«Αναφέρομαι στην πιο πάνω ερώτηση και επιθυμώ να σας πληροφορήσω πως, σύμφωνα και με σχετική ενημέρωση που λήφθηκε από τον Αν. Γενικό Διευθυντή του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου με επιστολή ημερ. 26/1/2022, το ΡΙΚ εφαρμόζει όλα τα μέτρα ώστε η διαδικασία αξιολόγησης των έργων που υποβάλλονται στο πλαίσιο των Διαγωνισμών Συγγραφής Κυπριώτικου Σκετς και Ραδιοφωνικού Θεατρικού Έργου να είναι διαφανής, αντικειμενική και αδιάβλητη. Οι εν λόγω Διαγωνισμοί διοργανώνονται από το ΡΙΚ εδώ και δεκαετίες, έχουν καταστεί θεσμός και έχουν αγκαλιαστεί με θέρμη από τους συγγραφείς. Στην επιστολή του ο Αν. Γενικός Διευθυντής του ΡΙΚ απορρίπτει τους ισχυρισμούς για αναξιοκρατική διαδικασία και αναφέρει συγκεκριμένα ότι:

(α) Οι κριτικές επιτροπές των δύο Διαγωνισμών είναι τετραμελείς και αποτελούνται από εκπρόσωπο του ΡΙΚ, ο οποίος προεδρεύει της Επιτροπής και έχει νικώσα ψήφο, καθώς και εκπρόσωπο της Ένωσης Ηθοποιών Κύπρου, εκπρόσωπο της Ένωσης Θεατρικών Συγγραφέων Κύπρου και Ραδιοσκηνοθέτη, που είναι διαφορετικά άτομα σε κάθε επιτροπή. Ως εκ τούτου, η ψήφος ενός ή ακόμα και δύο μελών της κριτικής επιτροπής δεν μπορεί να διαμορφώσει σε καμία περίπτωση το τελικό αποτέλεσμα. Τα μέλη της εκάστοτε κριτικής επιτροπής δεν επιτρέπεται να λάβουν μέρος στους αντίστοιχους διαγωνισμούς.

(β) Σε σχέση με τη διαδικασία, όλα τα έργα υποβάλλονται με ψευδώνυμο και ο φάκελος με τα στοιχεία του συγγραφέα ανοίγεται από την κριτική επιτροπή μόνο μετά την ολοκλήρωση της ψηφοφορίας. Το κάθε μέλος της κριτικής επιτροπής λαμβάνει ανώνυμο αντίγραφο όλων των έργων που υποβάλλονται στον Διαγωνισμό και αφού τα διαβάσει στον προσωπικό του χρόνο και χώρο, καταγράφει τα σχόλιά του, τα οποία και παραθέτει στη διάρκεια της συνάντησης της επιτροπής που συνέρχεται για να αξιολογήσει τα έργα. Αφού ακουστούν τα σχόλια και των 4 μελών, διεξάγεται ψηφοφορία για τα 3 έργα που προκρίνονται για βράβευση, όσο και για τα έργα στα οποία θα δοθεί έπαινος, καθώς και για τα υπόλοιπα τα οποία κρίνονται κατάλληλα για μετάδοση (συνολικά 18 έργα για κάθε Διαγωνισμό). 

(γ) Δεν εξυπακούεται ότι όλα τα έργα που υποβάλλονται είναι κατάλληλα για ραδιοφωνική μετάδοση. Η ραδιοφωνική θεατρική γραφή αποτελεί ένα ξεχωριστό είδος λογοτεχνικής μορφής, ιδιαίτερα απαιτητικό, το οποίο είναι πολύ διαφορετικό από οποιοδήποτε άλλο είδος γραφής. Πολύ δε περισσότερο όταν αναφερόμαστε σε ραδιοφωνική θεατρική γραφή στην κυπριακή διάλεκτο. Για παράδειγμα, κάποια έργα που υποβάλλονται προσφέρονται για τη θεατρική σκηνή ή την τηλεόραση και είναι πολύ δύσκολο να αποδοθούν στο ραδιόφωνο ή έχουν περιεχόμενο που ενδεχομένως να θεωρηθεί ακατάλληλο από την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης για τη συγκεκριμένη ώρα μετάδοσης.

(δ) Δεν πρέπει να ξενίζει ούτε και να δημιουργεί συνειρμούς το ότι ανάμεσα στους βραβευθέντες στους δύο Διαγωνισμούς, καθώς και σε όσους συμμετέχουν, τα έργα των οποίων κρίνονται κατάλληλα για μετάδοση, ενδέχεται να συμπεριλαμβάνονται και μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Θεατρικών Συγγραφέων Κύπρου, αφού είναι άτομα με πολύχρονη εμπειρία στο συγκεκριμένο είδος γραφής. Το να αποκλειστεί η συμμετοχή μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Θεατρικών Συγγραφέων Κύπρου στους δύο Διαγωνισμούς, με την ατεκμηρίωτη υποψία του ενδεχόμενου επηρεασμού του αποτελέσματος υπέρ μέλους τους, αποτελεί μομφή τόσο για τα άτομα αυτά όσο και για τα υπόλοιπα μέλη της κριτικής επιτροπής, που με την ψήφο τους διαμορφώνουν το τελικό αποτέλεσμα. Παράλληλα, κάτι τέτοιο θα αποτελούσε ενέργεια αντίθετη με τον στόχο των Διαγωνισμών που είναι η ενθάρρυνση όλων των συγγραφέων (παλιών και νέων) για καλλιέργεια της ραδιοφωνικής θεατρικής γραφής.

2. Όπως επίσης μας έχει ενημερώσει το ΡΙΚ, μελετάται η διεύρυνση των κριτικών επιτροπών των δύο Διαγωνισμών από τετραμελείς σε πενταμελείς, έτσι ώστε να εφαρμοστεί από το 2022. Επίσης, από το 2022 έχει αποφασιστεί όπως Συγγραφείς που έχουν βραβευτεί στο Διαγωνισμό Συγγραφής Κυπριώτικου Σκετς ή Ραδιοφωνικού Θεατρικού Έργου του προηγούμενου έτους δεν θα δικαιούνται να λάβουν μέρος στους αντίστοιχους Διαγωνισμούς του επόμενου έτους ούτε θα μπορούν να λάβουν μέρος στην κριτική επιτροπή του εκάστοτε Διαγωνισμού του επόμενου έτους. Το Υπουργείο Εσωτερικών συμφωνεί με αυτά τα επιπρόσθετα μέτρα για διασφάλιση του αδιάβλητου της διαδικασίας.

3. Καταληκτικά επισημαίνεται ότι το ΡΙΚ στο πλαίσιο των ποικίλων δράσεών του, που στοχεύουν στην προαγωγή και ενδυνάμωση του πολιτισμού και τη διατήρηση της κυπριακής διαλέκτου, διαχρονικά ενθαρρύνει και στηρίζει τη συγγραφική δραστηριότητα και τους συγγραφείς, όχι μόνο μέσω των ετήσιων Διαγωνισμών, αλλά και μέσα από τις ραδιοφωνικές παραγωγές και μεταδόσεις έργων που προκύπτουν από τους πιο πάνω Διαγωνισμούς.»